De glansrol voor hout is duidelijk
Als we het hebben over duurzaamheid, blijvende beschikbaarheid en gezondheid. Hout speelt een zeer relevante rol in de verduurzaming van de bouw. En die rol krijgt alleen maar meer glans. Vooral in de circulaire en biobased economie draagt de grondstof hout een flinke steen bij. Circulaire economie betekent simpel gesteld het hergebruiken van producten. Dus bijvoorbeeld een gevelelement in een houtskeletbouwwoning na gebruik opnieuw gebruiken. Of het gevelelement uit elkaar halen en de gebuikte materialen opnieuw ergens anders gebruiken (afpellen van herkenbare producten noemen we dat ook wel).
We beseffen ons met z’n allen steeds beter dat de aarde uitgeput raakt. Wat we daarbij wel eens vergeten is dat materialen als staal, cement, beton en aluminium er miljoenen jaren over gedaan hebben om te ontstaan. Willen we aan de huidige behoeftes blijven voldoen dan hebben we wel een paar aardbollen nodig en we hebben er maar één!
Hout wordt een steeds belangrijkere grondstof voor de toekomst
Biobased producten vormen een deel van de oplossing die we met z’n allen moeten vinden voor dit toenemende probleem. Waarom? Omdat biobased producten hernieuwbaar zijn. Hout is hiervan een mooi voorbeeld. Doen bomen er maar ca. 100 jaar over om groot te worden, ze gaan ook minstens 100 jaar mee in de kringloop. Zeker als we praten over hout uit duurzaam bosbeheer.
De wereldbevolking groeit in rap tempo van 6 miljard door naar 9 miljard bewoners op die ene aardbol. Al die bewoners consumeren grondstoffen. Naast schaarste, wat leid tot hogere prijzen, is er een vraagstuk van eerlijke verdeling van welvaart en de ecologische herstelkracht van de aarde. Een gezamenlijke verantwoordelijkheid, simpelweg omdat het ons allemaal aangaat. Dit is allang niet meer alleen weggelegd voor ´geitenwollensokken´. We hebben het hier over verdienmodellen die verdwijnen, kosten die niet meer op te brengen zijn en wereldwijde brandhaarden met alle gevolgen van dien.
Bewustzijn rondom de glansrol van hout
Ik merk dat steeds meer CEO’s van grote bedrijven, ook in de bouwwereld dit bewustzijn voelen en de voordelen en vooral ook de kansen zien die ook - en met name de houtwereld - hen daarin te bieden heeft. Denk alleen maar eens aan de prefab-ontwikkeling die de bouwwereld doormaakt momenteel. Het in elkaar zetten en uit elkaar halen van de elementen, daarvoor is de hernieuwbare grondstof hout uitermate geschikt basismateriaal.
Ook in Brussel en Den Haag moet daarom gezamenlijk gestreden worden om hout de plek te geven die het verdient.
Waarom? Nou, denk bijvoorbeeld eens aan de houten balken in een houtskeletbouwwoning. Nadat ze hun ondersteunende functie jarenlang netjes volbracht hebben, leven ze een volgend leven in de vorm van bijvoorbeeld ook een balk of verwerkt in de vorm van spaanplaat. En als die functie uiteindelijk volbracht is, kan hout nog dienen als biobrandstof. Daarbij is het ook nog eens zo dat hout een CO2 neutrale brandstof is, tel uit je winst!
Zit hout op goud?
Als we als gehele branche goed samenwerken is dit zo, helaas is dit nog onvoldoende het geval . Als je ziet wat de beton-, staal- en kunststofwereld aan duurzaamheid doen, dan zouden we ons zorgen moeten maken. Enorme duur betaalde onderzoeken geven ook mooie duurzaamheidsplaatjes bij deze producten. Dit terwijl je met je boerenverstand kunt nagaan dat hout absoluut niet te verslaan is. Ook in Brussel en Den Haag moet daarom gezamenlijk gestreden worden om hout de plek te geven die het verdient. De houtwereld loopt achter op dit punt.
Ook beleggers, ontwikkelaars en opdrachtgevers bekijken de waarde van vastgoed steeds vaker vanuit een andere invalshoek. Slopen en puin kosten geld. Hergebruik van grondstoffen levert juist geld op. Een gebouw of woning wordt dus steeds meer als een soort ‘materialenbank met gezonde materialen ’ gezien. Een goede ontwikkeling. Bovendien neemt de vraag naar gezonde gebouwen toe, bestaande uit verantwoorde materialen. Dat betekent misschien meer kosten bij aanvang van het project, maar wie verder durft te kijken, ontdekt dat de totale kostprijs op de langere termijn juist lager is.
Of we het nu ‘biobased’, ‘circulair’ of ‘cradle-to-cradle’ noemen of niet. Hout heeft zichzelf al eeuwen bewezen.
De bouwwereld wordt vooralsnog vanuit regelgeving nauwelijks gedwongen om duurzame materialen toe te passen, maar daar kun je natuurlijk op wachten. Het belang, ook voor toekomstige generaties, is gewoon te groot om het op z’n beloop te laten. De levenscyclus analyses die rondom bouwproducten momenteel uitgevoerd worden – de zogenaamde LCA’s – geven een stevig signaal af in die richting. Ze bieden duidelijkheid rondom de milieu-impact van toegepaste materialen. Voor iedereen, niet op de laatste plaats voor de gebruikers. De ingezette duurzaamheidstrend zal juist ook via hen een verdere vlucht nemen.
Bouwen met hout heeft de toekomst
Kortom, duurzaamheid kent steeds meer thema´s waarvoor de aandacht groeit. En daarbij kun je de eigenschappen van hout niet negeren. Laten we eerlijk zijn, hout is niet nieuw. Of we het nu ‘biobased’, ‘circulair’ of ‘cradle-to-cradle’ noemen of niet. Hout heeft zichzelf al eeuwen bewezen. Welk ander serieus bouwmateriaal l heeft zo’n lange historie? Met behulp van nieuwe technieken is er een uitstekende basis voor de houtindustrie. Hout is erg oud en enorm modern.
Trouwens, veel mensen weten niet eens dat het gebouw waarin ze werken of de woning waarin ze leven voor een deel gebouwd is met geprefabriceerde houten daken en of gevelelementen . Terwijl ze er toch echt beter en gezonder van worden. Zo is er in houtskeletbouw geen sprake van gevaarlijke stralingen, maar juist van een gezond leefklimaat en een enorm hoge comfortervaring. En de heersende perceptie rondom geluid en onderhoud in houtskeletbouw is allang achterhaald. Door de duurzaamheidstrend is er sprake van een terechte opleving van de grondstof hout. En dat is een goede zaak!
Ik houd van hout. Het is een milieuvriendelijk product, het past goed bij de menselijke maat. We hoeven niet door te gaan met fossiel grondstoffen, het alternatief is er al lang. En we kunnen het op een duurzame manier ook nog eens veel langer in de kringloop houden.
Met duurzaam geproduceerd hout maken we de wereld beter, gezonder en bovendien ook mooier. Ik ga daarom voor hout, en jij?
Bert Brinks werkt als manager productontwikkeling en kwaliteit bij De Groot Vroomshoop BV. Begonnen als machinaal houtbewerker bij van der Kolk en werkt sinds 1971 bij de Groot Vroomshoop in diverse functies, tekenaar, werkvoorbereiding, calculatie, constructeur, bedrijfsleider en manager productontwikkeling en kwaliteit. Hij is de vraagbaak binnen het bedrijf als het om hout, gelamineerd hout, prefabricage en duurzaamheid gaat. Verder is Bert actief voor de branche in meerdere werkgroepen en commissies.