Je hebt het vast al wel eens voorbij zien komen. Een LCA en EPD. Oftewel de LevensCylusAnalyse die leidt tot een ‘declaratie van de milieuprestaties’ van een product, een ‘Environmental Product Declaration’. Ik kan me voorstellen dat je daar nog niet direct wijzer van wordt. Een Levenscylus analyse bestaat uit een inventarisatie, analyse en berekening van alles wat nodig is om te komen tot productgerelateerde data over de gehele levensduur. Van ‘cradle to grave’, zoals dat ook wel genoemd wordt.

´Waarom nieuwe levencyclusanalyses voor de Timmerindustrie?´ hoor ik je bijna denken. Dit is een methode om de milieuvriendelijkheid van onze bouwproducten te onderbouwen. Want we realiseren ons met z’n allen steeds beter dat we met onze industrie - en de bouw als geheel - een grote impact hebben op het milieu. Maar het is dan wel belangrijk duurzaamheid concrete handen en voeten te geven. Duidelijk is dat de juiste, onderbouwde keuzes gemaakt moeten worden om die impact op het milieu steeds verder terug te dringen.

Levenscyclusanalyses vormen daarvoor een belangrijke basis. De bedoeling is dat door de bepalingsmethode 'Milieuprestatie gebouwen en GWW-werken' en o.a. EN 15804, fabrikanten op een genormeerde onderbouwde wijze inzicht geven. Zo kunnen zij gevalideerde informatie delen met klanten en gebruikers. Natuurlijk gaat men ervanuit dat het fabrikanten ook stimuleert hun bouwproducten te fabriceren met een zo gering mogelijke milieubelasting. Zelf heb ik, bij de huidige gang van zaken, wel vraagtekens bij het laatste, het stimulerend effect.

LCA, de levenscyclusanalyse; een voorbeeld voor het bouwen met hout

Ik neem als voorbeeld de levenscyclusanalyse voor een houten product zoals een kozijn, wand, trap, dak, binnen- of buitendeur. Als je de analyse voor een specifiek houten bouwproduct bekijkt, zie je direct wat de impact van dit specifieke product is op het milieu en ook waar hout goed scoort, bijvoorbeeld door CO2 opslag.

Niet alleen de belasting van het maken van het product wordt berekend, nee alle fases tijdens het ‘leven’ van het betreffende houten product zijn in kaart gebracht. En in iedere fase van de cyclus is de impact op het milieu uitgedokterd en intensief berekend. Dit wordt dus uitgevoerd aan de hand van een milieugerichte Levenscyclusanalyse (LCA), waarin de milieuaspecten zo exact mogelijk in kaart worden gebracht. En dat gaat ver. Er wordt namelijk een traject gevolgd dat aansluit bij de eisen en de gangbare productiewijze zoals verwacht mag worden van de lidbedrijven van de NBvT.

Alle bouwproducten waarvoor de Life Cycle Analyses (LCA) is gemaakt en gevalideerd, worden met productkaarten opgenomen in De Nationale Milieudatabase van Stichting Bouwkwaliteit (een bibliotheek). Iedereen die graag met duurzame bouwmaterialen werkt, of het nu een opdrachtgever, constructeur of architect is, kan hier informatie over de duurzaamheid van materialen vinden. De gegevens in deze ‘bibliotheek’ vormen de basis voor rekentools waarmee ze de Milieuprestatieberekening van een geheel gebouw kunnen berekenen.

Transparantie van de timmerindustrie

Dit traject verlangt transparantie van alle betrokken partijen. Het betekent het in kaart brengen van gedetailleerde product-  en procesinformatie. Het betekent meewerken aan belangrijke, intensieve analyses. En alles gaat volgens de Nederlandse bepalingsmethode 'Milieuprestatie gebouwen en GWW-werken' en wordt ten aanzien van eerdere berekeningen ge-update naar EN 15804. Het resultaat mag er dan ook zijn, nagenoeg alles rondom de levencyclus van de producten is dan inzichtelijk gemaakt. Van de kiem van een boom tot de productie, omgang met restmaterialen en verwarmen van fabrieken, gebruiksfase met onderhoud tot en met het einde van de levenscyclus. Iedere stap heeft impact op het milieu. En hout blijkt dan milieutechnisch een zeer interessante keuze te zijn.

Duidelijkheid voor klanten, fabrikanten en gebruikers

Waarom? Gegevens uit de levenscyclusanalyse van een product, stelt klanten in staat om bij de samenstelling van bijvoorbeeld een huis, een houten kozijn of een HSB wand, de milieu impact van deze producten mee te nemen. De verwachting is dat ze de invloed op het milieu van diverse grondstoffen en producten/concepten steeds vaker gaan vergelijken. Zo kan een architect dankzij de inbreng van deze nieuwe levencyclusanalyses in de Nationale Milieudatabase een vergelijking - en daarmee een bewuste keuze - maken voor de grondstof hout in de toegepaste bouwmaterialen. Dat is de belangrijkste reden. Maar ook de fabrikant krijgt op deze manier inzichtelijk waar nog veel te winnen valt in het gehele productieproces. Waar de impact op het milieu dus het meest effectief verminderd kan worden.

Ik zie ook wel dat wij in de timmerindustrie rijkelijk laat zijn met het opleveren van levencyclusanalyses, aangezien een aantal andere branches deze eerder hebben afgerond. Dat, en de bewegingen in Europa, sterken mij echter wel in mijn mening dat deze analyses in de nabije toekomst verder uitgroeien tot een geldende norm in de gehele industrie als het gaat om bouwproducten en het milieu. Omdat openheid over de duurzaamheid van producten past in deze tijd. En mensen in toenemende mate inzicht verlangen, dankzij een steeds groter bewustzijn over die ene aardbol waarmee we het samen zullen moeten doen.

Wij steunen deze ontwikkeling als NBvT dan ook op alle mogelijke manieren en streven ernaar om alle houten producten waar nodig op zo kort mogelijke termijn in de Nationale Millieudatabase als getoetste data beschikbaar te hebben.

Het uiteindelijke gezamenlijke doel van de timmerindustrie is namelijk het mogelijk maken om een totaal duurzaam huis uit hout te bouwen, onderbouwd met levencyclusanalyses.

Help je mee?

In een volgende blog ga ik dieper in op de weg die we afleggen om te komen tot getoetste levenscyclusanalyses van onze producten, zodat opdrachtgevers een duurzame en onderbouwde keuze kunnen maken voor bouwen met hout.