Goed aangebrachte isolatie en een goede luchtdichting, daar draait het om bij het voorkomen van kou- en tochtklachten van kozijnen in de gevel. En laten de kozijnen nou net de zwakke schakels in ‘het geheel’ zijn. Want wanneer is het goed? Als het er zit, betekent dat nog niet automatisch dat het ook goed werkt...

Wist je dat bij een opening in de isolatie van maar zeven millimeter de isolatiewaarde plaatselijk weg is, maar vooral uitstraalt tot ver in de omgeving?

Kou- en tocht hebben grote invloed op de prestaties van een gebouw. Denk aan invloed op het comfort in een ruimte, op de gezondheid van de gebruikers, op het energiegebruik (en daarmee de belasting van het milieu) en op de noodzaak van onderhoud. De mate van invloed wordt bepaald door de uitvoering van het werk. Ofwel, hoe de kozijnen aansluiten op de rest van de gevel bepaalt de hierboven genoemde invloeden.

Want als kou en tocht ontstaan, heeft dat vaak verstrekkende gevolgen. We hebben het hier over schade door slechte aangebrachte isolatie en luchtdichting. En deze gevolgen zijn niet gering. Denk aan comfortklachten, (oppervlakte)condensatie, houtrot en lekkage. Meetbureau ’s zoals Impromet VastGoedMetingen testen standaard op luchtdichtheid en ventilatiecapaciteit van kozijnen in gevels. Vaak bevestigen de infraroodbeelden de oorzaak van een (lucht)lekkage: de kwaliteit van de aangebrachte isolatie tussen de kozijnen en de rest van de gevel.

Hoe ontstaat zo’n lekkage eigenlijk?

Zodra warme lucht in aanraking komt met de koude lucht van buiten, ontstaat bij slecht aangebrachte isolatie in de winter risico op condensatie. Langdurige condensatie kan leiden tot lekkage en schimmelvorming waardoor de constructie aangetast kan worden. Als er bovendien onbedoelde luchtlekken aanwezig zijn, dan is het risico nog groter geworden.

Als je jas niet goed sluit, krijg je het in de winter toch ook vanzelf koud?

Een luchtlaag achter de isolatie die in verbinding staat met de luchtlaag vòòr de isolatie kan de isolatiewaarde meer dan halveren of, in extreme situaties, zelfs geheel wegvallen. Je kent het vast zelf ook wel. Je hebt een te grote jas aan in de winter die niet goed sluit aan de onderzijde en bij je kraag. Die mooie dure winterjas heb je wel aan, maar je hebt het nog steeds koud. Bij gebouwen is het niet anders. Vooral als het buiten koud is ervaar je de negatieve gevolgen van slecht aangebrachte isolatie en onbedoelde luchtlekken direct. Naast dat dit een onaangenaam gevoel geeft, gaat er ook nog eens veel energie verloren. Om dit onaangename gevoel te compenseren gaan we de boel verwarmen, met als mogelijk gevolg oververhitting van de ruimte en onnodig energieverbruik. Dat weer leidt tot een nog groter gevoel van onbehagen.

Isolatie en ventilatie, het bewoners- en gebruikersgedrag

Als het gaat om kou en tocht is er tenslotte nog een aspect waarmee rekening gehouden moet worden in de prestatie. Doordat gebouwen steeds luchtdichter gebouwd worden, kan er een ventilatietekort ontstaan als de minimale ventilatie eisen uit het Bouwbesluit meteen de maximale waarden zijn die geleverd worden. Concreter: dat er een ventilatiesysteem wordt geleverd dat in de hoogstand voldoet aan de gemiddelde bezetting volgens het Bouwbesluit van 2,4 personen, terwijl er misschien 4 mensen in het gebouw wonen. Vind je het dan gek dat de ramen opengaan?

Een goede ventilatie is nodig voor de afvoer van Co2, vocht, gassen uit bouwmaterialen, luchtjes en toevoer zuurstof. Wordt de ruimte niet goed geventileerd, dan kan dat leiden tot klachten als bedompte lucht, vermoeidheid, hoofdpijn en/of irritatie van slijmvliezen.

Als het gebouw luchtdicht(er) wordt gemaakt door bijvoorbeeld luchtdichte aansluitingen van de kozijnen, dan is een goed werkend ventilatiesysteem onontbeerlijk. Als de bouwer de gezondheid van de bewoner serieus neemt, zou hij als voorbeeld een ventilatiesysteem dat ruimschoots voldoet aan de eisen monteren.

Dus geen luchtdichting zonder goede ventilatie.